Wat gebeurt er bij het branden van koffiebonen?
Je hebt de termen licht, medium of donker gebrand vast wel eens voorbij zien komen. De branding van de koffieboon beïnvloedt niet alleen de smaak, maar ook het onderhoud van je koffiemachine.
De kracht van branding
Groene koffiebonen hebben nauwelijks smaak of geur. Tijdens het koffiebranden ontstaan de aroma’s en smaken die je uiteindelijk in je kopje proeft. Koffiebonen worden doorgaans gebrand bij temperaturen tussen 180 en 240 °C. Bij een donkerdere branding wordt een hoge temperatuur en langere brandtijd gebruikt.
Mijlpalen in het brandproces
Tijdens het roosteren van koffiebonen ontstaan smaken en aroma's. Het koffieroosteren kent drie belangrijke mijlpalen.
Maillard-reactie
Bij ongeveer 140–165 °C start de Maillard-reactie – een chemisch proces waarbij suikers en aminozuren reageren. Dit zorgt voor bruinverkleuring en de vorming van aroma’s zoals chocolade, noten of fruitige tonen. Het is een geleidelijk proces dat cruciaal is vóór de bonen beginnen te ‘kraken’.
First crack
Rond de 196 °C hoor je de eerste knallen – de zogeheten first crack. Dit is het moment waarop koffiebonen geschikt worden voor consumptie. Voor een lichte branding wordt het brandproces hier meestal gestopt.
Second crack
Bij circa 224 °C treedt de second crack op: een tweede reeks ‘knallen’ waarbij de structuur van de boon verder breekt. Dit leidt tot een bitterdere, rokerige smaak – kenmerkend voor donker gebrande koffiebonen.
Welke branding past bij jouw koffie(beleving)?
De drie verschillende brandingen hebben ieder hun eigen temperatuur en kenmerken.
Licht gebrand koffiebonen
Temperatuur: 180-205°C
Kenmerken: Lichte kleur, hoge adiciteit (zurige smaak), fris, fruitige tonen.
Geschikt voor: Perfect voor (ervaren) thuisbarista’s met een pistonmachine.
Medium gebrand koffiebonen
Temperatuur: 206-219°C
Kenmerken: Gebalanceerd, iets voller, zacht, karameltinten.
Geschikt voor: Ideaal voor volautomaten.
Donker gebrand
Temperatuur: 220-240°C
Kenmerken: Bitter, krachtig, vol body, rokerig, lagere zuurgraad.
Geschikt voor: Veel gebruikt voor espresso’s en grotere producties.
Waarom is de juiste brandtemperatuur belangrijk?
- Te laag of te kort gebrand geeft onderontwikkelde bonen die zorgen voor een grasachtig of zure smaak.
- Te heet of te lang gebrand leidt tot verbranding met als gevolg een bittere, vlakke smaak met weinig nuance.
De mate waarin de koffieboon is gebrand bepaalt dus voor een groot deel de smaak van je uiteindelijke kopje koffie.
Waarom kiezen veel koffiemerken voor een donkere branding?
Donker gebrande koffiebonen hebben een aantal praktische voordelen:
- Constante smaak, zelfs bij wisselende oogsten.
- Minder afhankelijk van bonen van hoge kwaliteit. Ook minder kwalitatieve koffiebonen krijgen smaak bij een donkere branding.
- Langere houdbaarheid. Donker gebrande koffiebonen blijven langer geschikt voor consumptie. Ze hebben minder smaaknuances dan lichtere koffiebonen, dus kunnen deze ook niet verliezen wanneer de tijd verstrijkt.
Bij lichter gebrande koffiebonen proef je minder de kenmerkende bittere smaak van koffie en proef je meer nuances, complexiteit en diepere smaaktonen en aroma’s.
Welke invloed heeft branding op je koffiemachine?
Donker gebrande bonen bevatten meer olie en voelen vettiger aan. Deze olie en koffieresten hopen zich op in het maalsysteem, de zetgroep en de leidingen van je machine. Vooral bij volautomaten kan dit leiden tot: smaakafwijking, vettige aanslag en technische problemen.
Regelmatig reinigen is dus essentieel om je machine in goede staat te houden én voor optimale koffiesmaak.
Eccellente koffiebonen: altijd medium gebrand
Alle Eccellente koffiebonen hebben een medium branding. Zo komt de smaak van de boon mooi in balans tot zijn recht, namelijk niet te bitter en niet te zuur. Eccellente bonen zijn geschikt voor alle volautomaten en pistonmachines.
2 Essentiële Eccellente onderhoudstips
Tot slot nog twee waardevolle onderhoudstips.
Tip 1: Spoel je zetgroep regelmatig af
Heeft je machine een uitneembare zetgroep? Spoel deze dan minstens wekelijks af onder de kraan. Dit voorkomt vetopbouw en behoudt de smaak van je koffie.
Tip 2: Reinig met reinigingstabletten
Gebruik Eccellente Reinigingstabletten voor een diepe reiniging:
- Na elke 500 gram koffiebonen. Dat komt neer op ongeveer 4 kopjes per dag gedurende 2 weken.
- Minimaal eens per 2 weken. Ook als je minder drinkt blijven koffieresten actief en verminderen de smaak van je volgende kop.
Wist je dat koffieresten je machine kunnen beschadigen?
Achtergebleven vetten en koffieresten beïnvloeden niet alleen de smaak, maar zorgen ook voor: slijtage van onderdelen, verstoppingen en geven kans op storingen.
Een goed reinigingsmiddel voorkomt dit. Wij adviseren onze Eccellente Reinigingstabletten voor een grondige én veilige reiniging.
Een schone machine geeft betere koffie
De branding van koffiebonen bepaalt voor een groot deel de smaak, maar het onderhoud van je machine bepaalt hoe lang je daarvan blijft genieten. Kies dus niet alleen goede bonen, maar geef ook je machine de aandacht die het verdient.
Zo geniet je elke dag opnieuw van écht goede koffie.